Alerji konusunda toplumda farkındalık oluşturmak maksadıyla her yıl bir dizi projeyi hayata geçiren Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD) Dünya Alerji Haftası nedeniyle “Hayata Tehdit: Anafilaksi, Doğal Hayata Tehdit: İklim Değişikliği” başlıklı halka yönelik online seminer gerçekleştirdi. 18-24 Haziran 2023 tarihleri ortasında kutlanan Dünya Alerji Haftası’nın bu yılki teması olan “İklim Değişikliği ve Alerjiler” konusunda konuşma yapan uzmanlar, global ısınmanın astım ataklarını artırdığına vurgu yaparak yeni bir çalışma olan Türkiye’nin anafilaksi haritasına dair dikkat çeken bilgiler paylaştılar.
Birleşmiş Milletler’e nazaran, son on yıl (2011-2020) kaydedilen en sıcak periyottu ve her bir yıl bir evvelkinden daha sıcak olmaya devam ediyor. Global ısınmanın tesiriyle sıcak havanın solunmasına bağlı olarak astım ataklarında artışlar görülüyor. Yalnızca akciğer değil deri de etkileniyor ve egzeması olan, atopik dermatiti olan bireylerin yakınmaları artıyor. Nem ve ısının tesiriyle atmosferde polen, mesken tozu, küf mantarı üzere alerjenlerin konsantrasyonları arttığı için daha fazla tetikleyiciye ve münasebetiyle artan alerjilere maruz kalıyoruz.
Türkiye Ulusal Alerji ve Klinik İmmünoloji Derneği (AİD) bu yıl 18-24 Haziran 2023 tarihinde kutlanan “iklim değişikliğinin alerjik hastalıklar üzerindeki etkisi” ni mevzu alan Dünya Alerji Haftası’nda kıymetli bir seminer gerçekleştirdi. “Hayata Tehdit: Anafilaksi, Doğal Hayata Tehdit: İklim Değişikliği” başlığıyla AİD’in Youtube hesabı üzerinden 21 Haziran Çarşamba günü saat 20:30’da Alerji ile Hayat Derneği paydaşlığıyla gerçekleştirilen canlı yayında alerji-klinik immünoloji hekimleri, hastalarının tetikleyicileri belirlemesine, semptomların berbatlaşmasını önlemesine ve ortamlarındaki değişiklikler ortasında ömür kalitesini muhafazasına yardımcı olacak kıymetli bilgileri paylaştılar. VEM İlaç’ın şartsız dayanağı ile gerçekleşen seminer, AİD Lideri Prof. Dr. Dilşad Mungan’ın açılış konuşmasıyla başladı. AİD Lider Yardımcısı Prof. Dr. Demet Can’ın moderatörlüğünde gerçekleşen yayında Prof. Dr. Fazıl Orhan, Alerjik Şok / Anafilaksi konusunu, Alerji ile Hayat Derneği İdare Heyeti Lideri Hasret Ceylan “Alerjik şok geçiren hastaların yaşadığı sorunlar” konusunu, Doç. Dr. Zeynep Çelebi ise “İklim Krizinin Alerjiye Etkisi” konusunu anlattı.
DÜNYA ALERJİ HAFTASINDA AYA PROJESİ HAYATA GEÇİRİLDİ
Dünya Alerji Haftası kapsamında AYA Projesi’ni de hayata geçirdiklerini söyleyen AİD Lideri Prof. Dr. Dilşad Mungan, bu projenin değerini şöyle anlattı: “AYA ismini verdiğimiz tedavi metodu ile alerjisi olan bireylere, anafilaksi geçirmeleri durumunda nasıl davranmaları gerektiğini 3 kolay adımda anlatmayı hedefliyoruz. Bu adımlar: Adrenalin Kalemini Uygula, Yat ve Bacakları Yerden Yüksek Bir Biçimde Tut, Acil 112’yi Ara! etaplarından oluşuyor. Unutmayalım ki her ilaç ya da besin sizin için uygun olmayabilir. Bazılarımızı arı ve böcek sokmaları başka insanlardan daha farklı formda etkileyebilir. Kaşıntı, şişlik, nefes kesilmesi ve ses kısılması, bayılma üzere semptomlarla kendini gösteren anafilaksi yani alerjik şok geçirebilirsiniz. İşte bu durumlarda doktorunuz size öncesinden adrenalin kalemi önerdiyse, panik yapmadan AYA adımlarını uygulayabilirsiniz. Tüm bu yönergeleri bulabileceğiniz AYA videosu da web sitemizde ve Youtube hesabımızda görebilirsiniz.”
TÜRKİYE’NİN ANAFİLAKSİ HARİTASI ÇIKARILDI: BESİN, ARI VE İLAÇLAR EN SIK ANAFİLAKSİ NEDENİ
Online seminerde konuşma yapan ve Türkiye’deki tüm alerji merkezlerinin ellerindeki dataları toplayarak Türkiye’nin anafilaksi (alerjik şok) haritasını çıkaran Prof. Dr. Fazıl Orhan, anafilaksinin apansız ortaya çıkarak süratle ilerleyen; birden fazla organ sisteminin tutulduğu, ömrün tehdit eden bir durum olduğunu tabir etti. Her anafilaktik tepkinin ömrü tehdit etme potansiyeline sahip olduğuna dikkat çeken Orhan, tüm anafilaktik tepkileri birebir ciddiyetle ele almak gerektiğini söyledi. Türkiye’nin anafilaksi haritasını çıkardıkları çalışmalarından da bahseden Orhan, “Bu çalışmada gördük ki, bilhassa de çocuklarda en sık besin, ilaç ve arı venomları anafilaksiye neden oluyor. Birinci 2 yaşta inek sütü ve yumurtayı en sık neden olarak saptadık, 3. sıklıkta ise kabuklu kuruyemişler var. Yaş ilerledikçe deniz eserleri de ekleniyor. Arı venomlarında bal arısının anafilaksiye neden olduğunu görüyoruz. İlaç kategorisinde ise penisilin kümesi antibiyotikleri en sık görüyoruz. Erişkinlerde antiinflamatuvar, yani ataları aspirin olan aspirinden türetilmiş ilaçları en sık görüyoruz. Besinlerde ise fıstık ve ceviz erişkinlerde en sık görülen anafilaksi nedenleri olabiliyor. Bazen tüm belirtileri ile anafilaksi olmasına karşın tetikleyiciyi teşhis edemediğimiz durumlar da kelam konusu olabiliyor” dedi.
“BESİN ALERJİLERİ ARTTIKÇA ANAFİLAKSİ DE ARTIYOR”
Alerji ile Hayat Derneği Lideri Hasret Ceylan ise anafilaksiyi yılda birkaç hastadan duyarken artık daha fazla hadise duymaya başladıklarını söyleyerek, “En sık anafilaksi nedenlerinden biri olan besin alerjilerinde yaşanan artış, anafilaksi olaylarındaki artışın nedeni olarak görülebilir. Kelam konusu ilaç ve arı sokmaları da en büyük etken. Bu kademede soğuk kanlı olmak ve anafilaksi başa geldiğinde ne yapmak gerektiğine dair bilgi sahibi olmak çok değerli. O nedenle AYA projesi kapsamında hazırlanan anafilaksi görüntü epey öğretici ve önemli” dedi.
“ALERJİK HASTALIKLAR İKLİM KRİZİNDEN ETKİLENİYOR”
Doç. Dr. Zeynep Çelebi ise iklim krizinin alerjiye tesiri konusunda bilgiler vererek, alerjik hastalıkların gelişmesinde çevresel faktörlerin çok tesirli olduğunu hatta artık alerjik hastalıkların çevresel hastalıklar olarak da anılmaya başladığını söyledi. Global ısınmayla birlikte daha fazla sıcak hava solumaya başlandığının altını çizen Çelebi, “Bu da alt ve üst teneffüs yollarında hücresel bir kadro hasarlara yol açıyor. Mukus salgısında değişiklikler yapabiliyor, hava yolunda daralmalara neden olabiliyor. Bu da astım hastalarında alevlenme olmasına neden oluyor, öksürük ve balgamda artma şikayetlerini arttırıyor. Global ısınma ile polen mevsimi uzuyor, saman nezlesi olanların yalnızca ilkbaharda değil artık 4 mevsim yakınmaları devam ediyor. Deri de etkileniyor elbette. Atopik dermatit ve egzeması olan şahıslarda bu hastalıkların daha kolay alevlendiği ve daha kontrolsüzleştiğini yapılan çalışmalarda gördük” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
