İster arkadaş etrafınızda isterseniz de iş etrafınızda dinlenebiliyor ve dikkate alınabiliyor olmanın temeli yanlışsız bağlantı kurmaktan geçse de bu irtibat sırasında sesinizin tonunu ayarlıyor olmanız da son derece değerli. Pekala ses tonumuz bizim ayarlayabileceğimizin dışındaysa yani standart diyebileceğimiz incelik ve kalınlık algısı açısından uyumsuzsa ne yapmalıyız? Bu durum ses estetiğine olan gereksinimimizi mı gösteriyor? Ses estetiği nedir, nasıl yapılır? Estetik sonrası seste tekrardan bir değişim olur mu?
Liv Hospital Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Hakan Birkent yanıtladı.
Ses estetiği nedir?
Sesimiz iletişimimizdeki en değerli enstrümanımızdır. Tıpkı vakitte toplum içerisindeki konumumuzu belirlemede rol oynayan en kıymetli faktörlerden biridir. Bireyin sesinin cinsiyeti, yaşı ve fizikî görünümü ile uyumlu olması beklenir. Aksi durumlar hiç elbet ki bireyin toplum içerisindeki algısında külfetler yaratabilmektedir. Örneğin, ince sesli bir erkek ya da kalın sesli bir bayan toplumda bağlantı esnasında yanlış değerlendirmelerle karşılaşabilmektedir. Bu tıp ses bozukluklarının tedavisi gayesiyle sesin bilhassa incelik ve kalınlık algısına yönelik olarak yapılan süreçler bütününe ses estetiği ismi verilir.
Ses estetiğine kimler muhtaçlık duyar?
Hiç elbet ki hoş sesli olmak her insan tarafından istenecek bir özelliktir. Bu açıdan bakıldığında herkes ses estetiği için aday olabilir. Lakin daha sıklıkla karşılaşılan hasta kümesini toplumsal irtibatlarında seslerindeki bilhassa incelik ve kalınlık algısı açısından sorun yaşayan hastalar oluşturmaktadır. Örneğin kalın sesli bir bayanın telefon konuşması esnasında beyefendi tabiri ile müsabakası sık karşılaşılan bir durumdur. Bu ses sorunu yapısal nedenlerden kaynaklanabileceği üzere uzun yıllar sigara içiminin bir sonucu olarak da görülebilmektedir. Bilhassa çocukluk periyodunda çeşitli hormonal ilaç tedavileri kullanmak zorunda kalan bayanlarda da ilerleyen yaşlarda kalın ses sorunu ile karşılaşmak mümkündür. Bu tabloların tam aksisi olarak ince sesli bir erkeğin konuşması esnasında karşısındakiler tarafından yaşadığı algısal sorunlar de önemli manada kasvet verici olabilmektedir. Hele bu kişi iş alanında yönetici durumunda biri ise bu durum otorite ve konum manasında önemli negatif sonuçlar oluşturabilmektedir. Ses estetiğine muhtaçlık duyan bir öbür hasta kümesi da cinsiyet değişikliği tercihi içerisinde olan bireylerdir. Özetle, sesimizin cinsiyet, yaş, fizikî görünüm ve toplumsal konumumuzla uyumlu olması gerekir. Bu açıdan külfet yaşayan tüm hastalar için ses estetiğine yönelik teşebbüsler yapılabilir.
Ses estetiği nasıl yapılır?
Sesimizi incelik ve kalınlık algısına yönelik olarak değiştirmek mümkündür. Bu gayeyle uyguladığımız çeşitli cerrahi teşebbüsler ile elde edilen sonuçlar hayli yüz güldürücüdür. Ağız içerisinden endoskopik olarak ya da uzunluğundan küçük bir kesi yoluyla yapılan bu cerrahi teşebbüslerde hedef ses tellerimizin uzunluk, kütle ve gerginliğini ayarlayarak motamot bir enstrümanın teli üzere frekansını değiştirmektir. Bu sayede sesimizi inceltmek, kalınlaştırmak ve tınısını ayarlamak mümkün olmaktadır. Cerrahi süreçlerle birlikte tedaviye eklenecek ses terapisi uygulamaları muvaffakiyet oranını daha da arttırmaktadır.
Ses inceltme nedir?
Sesimizin incelik ve kalınlık algısını oluşturan temel öğe ses tellerimizin ses üretimi esnasında oluşturduğu titreşim sayısı yani sesimizin temel frekansıdır. Sağlıklı bir erkekte sesin temel frekansının 120 Hz’in altında, sağlıklı bir bayanda ise 150 Hz’in üstünde olması beklenir. Kısaca, sesin temel frekansı yükseldikçe ses incelir, frekans düştükçe ses kalınlaşır.
Sesimizin temel frekansını belirleyen faktörler ise ses tellerimizin uzunluğu, kalınlığı ve gerginliğidir. Sesi inceltmek için ses tellerini uzatmak, inceltmek ve gerginliğini arttırmak gerekirken, sesi kalınlaştırmak için ses tellerini kısaltmak, kalınlaştırmak ve gerginliğini azaltmak gerekir. Münasebetiyle bu 3 parametre üzerinde yapılacak değişiklikler seste incelik ve kalınlık manasında değişimlere yol açar.
Sesin inceltilmesi gereksinimi farklı sebeplerden kaynaklanabilir. Cinsiyet değişimi isteği bu sebeplerin başında gelenlerinden biridir. Değişen fizikî görünüm ile uyumlu olacak formda yeni bir ses hiç elbet ki elde edilmek istenen yeni cinsel kimliğin en vazgeçilmez öğesidir. Çocukluk devrinde hormon tedavisi almak zorunda kalan ya da birtakım hormonal sorunları olan bayanlar için de kalın sesli olmak elbet toplumsal manada badire verici bir durumdur. Ağır sigara kullanımı kıssası olan orta yaşlı bayanlarda da ses kalınlaşması sık karşılaşılan bir sorundur. Ya da basitçe ortada hiçbir patolojik durum yokken yapısal olarak kimi bayanların sesi daha kalın olabilmektedir.
Tüm bu kümeler için ortak maksat sesin inceltilmesi olmaktadır. Günümüzde uygulanan birtakım cerrahi teşebbüslerle sesin inceltilmesi mümkündür. Gerek ağız içerisinden ve gerekse uzunluğundan yapılan küçük bir kesi yoluyla uygulanan bu cerrahi teşebbüslerle seste tesirli ve beklentileri karşılayabilecek seviyede bir incelme elde edilebilmektedir.
Ses inceltme ameliyatları nasıl yapılır?
Sesin inceltilmesi gayesiyle günümüzde birkaç farklı cerrahi teknik uygulanmaktadır. Bunlardan en sık uygulananı Prof. Dr. Jurgen Wendler tarafından yaklaşık 30 yıl evvel geliştirilen Wendler glottoplasti tekniğidir. Bu teknikte ses tellerinin ön 1/3’lük kısımları birbirlerine dikilerek ses telleri kısaltılır ve sesin inceltilmesi amaçlanır. Bu formülde ses telleri üzerine dikiş atıldığı için uzun bir güzelleşme süreci gerekir ve dikişe bağlı komplikasyonlar izlenebilir. Ayrıyeten bu teknik yalnızca ses tellerinin uzunluğunu kısaltır, gerginliğini arttırmaz. Bunun dışında da sonlu seviyede kullanılan birkaç farklı cerrahi teknik mevcuttur.
Benim geliştirdiğim ve “Tensioning Glottoplasty” olarak isimlendirdiğim tekniğin en değerli özelliği ise ses tellerini kısaltma ile birlikte germe imkanı da sunmasıdır. Buna bağlı olarak seste daha bariz bir incelme elde etmek mümkündür. Ayrıyeten ses telleri üzerine dikiş atılmadığı için düzgünleşme daha süratli olmakta ve ince ses daha kısa müddette elde edilmektedir. Ses telleri üzerinde ameliyat sonrasında açıkta dikiş kalmadığı için komplikasyon oranı da daha düşüktür. Ameliyat esnasında eş vakitli olarak boyun ön kısmındaki adem elması çıkıntısının alınması da mümkündür. Daha evvel ses inceltme ameliyatı olmuş ve sonuçtan mutlu kalmamış bireyler için de uygun bir revizyon metodudur.
Tüm bu cerrahi prosedürlerin düzgünleşme sürecinde ses terapisinden faydalanmak, sesin oturması ve kalıcı hale gelmesi açısından son derece yararlı olmaktadır.
Ses kalınlaştırma nedir?
Ses estetiği kavramı içerisinde kimi olgular için sesin kalınlaştırılması toplumsal bağlantı ve toplum içerisindeki algı açısından son derece tesirli ve yararlı olmaktadır. Ses kalınlaştırması uygulamaları çoklukla erkekler için kelam konusu olmaktadır. Bu kapsamda en sıklıkla karşılaştığımız hasta kümesini ergenlik devrinde seste kalınlaşma istikametinde olması gereken değişimin izlenmediği puberfoni (mutasyonel falsetto) olguları oluşturmaktadır. Çocukluk çağındaki sesimiz olağanda ergenliğe geçişle birlikte kalınlaşır. Ancak bazen bu olması gereken kalınlaşma ortaya çıkmaz ve ses ince olarak kalmaya devam eder. Bu durum da doğal olarak bireyin toplum içerisinde yanlış anlaşılmasına ve toplumsal izolasyona yol açabilmektedir. Ses terapisi çalışmaları ile yüz güldürücü sonuçlar alınabilen bu hasta kümesi için uygulanacak birtakım cerrahi teşebbüslerle seste tesirli ve kalıcı bir kalınlaşma elde etmek mümkündür.
Ses tellerinde yapısal olarak bozukluk olan ya da daha evvel ses tellerinden geçirdiği birtakım ameliyatlar sonucunda komplikasyon olarak sesi ince çıkmaya başlayan bir küme hasta açısından da ince ses sorun olmaktadır. Bu tıp olgularda da ses kalınlaştırma ameliyatları hayli yüz güldürücüdür.
İnce sesli olmak iş hayatında bilhassa otorite ve tesirlilik manasında birtakım sorunlara yol açabilmektedir. Toplumsal irtibatın üst seviyede olduğu meslek kümelerinde, yöneticilerde, otoritenin ön planda olduğu mesleklerde bu konu daha da değerli hale gelmektedir. Bu cins durumlar için de seste kalınlaşma son derece kıymetli olup yapılacak birtakım cerrahi teşebbüslerle epeyce tesirli sonuçlar almak mümkündür.
Ses kalınlaştırma ameliyatları nasıl yapılır?
Sesi kalınlaştırmak emeliyle uygulanan birkaç farklı cerrahi teknik bulunmaktadır. Bunlardan en bilineni Tip 3 tiroplasti tekniği olup lokal anestezi altında boyun ön alt kısmından yapılan bir kesi ile uygulanmaktadır. Bu kesi aracılığı ile tirod kıkırdak küçültülerek ses telleri gevşetilir ve gerginliği azaltılan ses telinin daha kalın bir ses üretmesi sağlanır. Bu maksatla uygulanan başka ve daha yeni cerrahi teknikler ise Relaksasyon tiroplasti ve Baklava tiroplastidir. Bu iki cerrahi teknik de yeniden lokal anestezi altında ve emsal bir cilt kesisi ile uygulanmaktadır. Maksat tekrar ses tellerini gevşetmek ve münasebetiyle sesi kalınlaştırmaktır. Ameliyat esnasında hasta uyanık olmakta ve hastayla birlikte en uygun ses tonu belirlenmektedir. Her 3 teknik de sesi kalınlaştırmak manasında hayli başarılıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
