VAN’da, Erçek Gölü yakınlarındaki sazlıkta yaşayan ve kuşağı müdafaa altında olan dikkuyruk kuşlarını, jandarma takımları koruyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özdemir Adızel, havzada daha evvel yalnızca 15-20 çift olan dikkuyruk kuşlarının sayısının, yapılan sıkı müdafaa sayesinde geçen yıl prestijiyle yaklaşık 50 ikili ulaştığını söyledi.
Türkiye’deki yaklaşık 513 kuş çeşidinden 240’nın görülebildiği Van Gölü Havzası’nda, yaban hayatının korunabilmesi için yapılan çalışmalar sürüyor. Havzanın değerli göllerinden Erçek Gölü de her yıl binlerce kuşa mesken sahipliği yapıyor. Havzanın en nadide kuşlarından olan dikkuyruklar da tekrar bu alanda yaşıyor. Jenerasyonu tükenme tehlikesi altında olan ve evvelki yıllara oranla sayıları artan dikkuyruk kuşlarını, Vilayet Jandarma Komutanlığı grupları 7 gün 24 saat devriye gezerek koruyor. Bu muhafaza çalışmaları sayesinde de dikkuyruklar bulundukları sazlık alanda itimat içerisinde hayatlarını sürdürüyor.
Havzadaki kuş çeşitleri ile ilgili çalışma yürüten Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özdemir Adızel, daha evvel sayıları yalnızca 15-20 çift olan dikkuyrukların sayısının alınan güvenlik ve müdafaa tedbirlerinin akabinde geçen yıl prestijiyle yaklaşık 50 ikili ulaştığını belirtti. Bu yıl dikkuyruklarla ilgili yeni bir sayım yapacaklarını söyleyen Prof. Dr Adızel, “Van Gölü Havzası, Türkiye’nin çok değerli bir sulak alanı potansiyeline sahiptir. Bilhassa su kuşları varlığı bakımından, Van Gölü Havzası çok değerli bir durak noktasıdır. Ayrıyeten karasal kuşlar açısından bölgenin sahip olduğu dağlık ve ovalık alanlar da çok önemli barınma potansiyeli sağlıyor” dedi.
‘DİKKUYRUKLAR, DÜNYADA DAR BİR BÖLGEDE YAŞIYOR’Dikkuyrukların, dünyadaki potansiyeline bakıldığında dar bir bölgede yaşayan canlılar olduğunu tabir eden Prof. Dr. Adızel, “Ülkemizde de bilhassa Burdur Gölü’nde kışı geçirmek üzere toplanırlar. Mevcut sayılara nazaran sayıları her yıl azalsa da toplam nüfus ortalama 10-15 bin birey ortasındadır. Dikkuyruk, dünya çapında kuşağı tehlike altında olan, tehlike derecesi çok yüksek olan çeşitlerden bir adedidir. Kışın Burdur Gölü’nde toplanıyorlar. Burdur Gölü, bunlar için çok kıymetli bir toplanma, kışlama alanı ve baharın gelmesiyle birlikte Anadolu’nun çeşitli sulak alanlarına yayılırlar.
Özellikle Van Gölü Havzası ve havza içerisindeki Erçek Gölü bu tıbbın ürediği değerli bir alandır. Dünya genelindeki sayıları maalesef azalıyor. Ülkemizde de çok farklı değil. Fakat son yıllarda alınan önlemler sayesinde dikkuyruk popülasyonun arttığını görüyoruz. Bu da çok sevindirici bir durum. Popülasyonun ülkemizde arttığı noktalardan bir tanesi de Erçek Gölü havzasıdır. Erçek Gölü’nde, bizim yaptığımız birinci araştırmada dikkuyruklar tek tek görülüyordu. Sonra yavaş yavaş bunun farkındalığını oluşturmaya çalıştık. Üniversite olarak bununla ilgili kalabalık bir takımla çalışma yürütüyoruz.
Bu bahiste gerek yetkililerin gerekse halkın bilgisinin artması sonucunda muhafaza önlemleri alındı. Son olarak Erçek Gölü muhafaza altına alındı. Bununla birlikte hem oradaki kuşların hem de dikkuyrukların sayısı arttı. Çift sayıları birinci öbür 10-15’lere çıktı. En son geçen yıl yaptığımız çalışmada ise sayının 50 ikili kadar çıktığını gördük. Bu yıl rastgele bir çalışma yapmadık, lakin bu sayının daha da arttığını gözlemliyoruz. Bu da çok sevindirici bir durum. Hatta kışın son vakitlerine kadar bazen dikkuyrukların burada kaldıklarını, hava durumuna nazaran bazen de gitmediklerini biliyoruz” diye konuştu.
‘DİKKUYRUKLARIN BİYO TURİZMİNE KATKISI BÜYÜK’Dikkuyrukların biyo turizmine değerli katkı sağladığını da kaydeden Adızel, “Avcılar bu bölgede yaban ördeklerini avlamak istiyorlar, en çok da dikkuyrukları. Dikkuyruklar, dünyada jenerasyonu tehlike altında olan bir kuş çeşidi. Yakın bir gelecekte kelaynak kuşlarıyla birebir duruma gelecek olan bir çeşittir. Münasebetiyle kesinlikle havzadaki ve bölgedeki avcıların bu bahiste eğitilmesi ve dikkuyruğun fotoğraflarının, manzaralarının bunlara dağıtılması ve vurulmamasını sağlamamız gerekiyor.
Bu kuşlar ilgi cazibeli. Beşerler, kuşları izlemek için dünyanın bu ucuna kadar geliyorlar. Artık biyo turizmi, yani kış turizmi dünyada değerli bir gelir kapısı haline geldi. Van Gölü’nde de Erçek Gölü’nde de bu potansiyelimiz mevcut. Bu havzada yaşayan dikkuyrukların biyo turizme katkısı büyüktür. Bunu kıymetlendirmemiz gerekir” dedi.
‘TARLAYI DİKKUYRUKLARIN ÖMÜR ALANI YAPTIK’
Havzadaki kuş tipi ve popülasyonu bilim insanlarının yanı sıra doğaseverlerin de dikkatini çekiyor ve her yıl yüzlerce doğasever bölgeye gelerek müşahede yapma imkanı buluyor. Baklatepe Muhalle Muhtarı Naci İşkol, jenerasyonu müdafaa altında olan dikkuyrukların üreme yerlerinin mahallelerindeki sazlık olduğunu belirterek, “Burayı yıllar evvel tarla olarak kullanıyorduk. 20 dönümdü. Dikkuyruklar geldiğinde, biz buraya onların üreme yeri olarak belirledik ve 30 yıla yakındır burada yaşıyorlar. Mahalle sakinleri olarak burayı gözümüz üzere koruyoruz. Jandarma grupları de daima devriye geziyor. Jandarmamıza çok teşekkür ediyoruz. Onların aldığı bu muhafaza önlemleri sayesinde dikkuyrukların sayıları gitgide artıyor. Bu da bizi sevindiriyor. Dikkuyruklar tabiatın bir modülüdür. Bunu korumak da hepimizin görevi” diye konuştu.
